Wieloletnia ochrona gatunkowa bobra europejskiego przyczyniła się do powiększenia populacji tych zwierząt. Niestety wzrost liczebności bobrów powoduje duże straty w gospodarce rolnej i leśnej. Bobry powodują zniszczenia przede wszystkim w uprawach polowych. Na skutek ich występowania na terenach rolniczych niemożliwe jest utrzymanie przez rolnika w należytej kulturze rolnej znacznych areałów. Podtopione łąki, pastwiska i inne uprawy polowe uniemożliwiają wykonanie zabiegów agrotechnicznych, co stanowi podstawę do ograniczenia dopłat bezpośrednich i w konsekwencji powoduje nakładanie kar na rolników za niezawinione przez nich działania.
Problemem jest również uzyskiwanie przez rolnika odszkodowań. Z rozmów z mieszkańcami wynika, że odszkodowanie należy się za liczbę wyciętych przez bobry drzew, a nie za zniszczone tereny, co w konsekwencji nie satysfakcjonuje poszkodowanych.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania:
1. Czy ministerstwo zamierza coś zrobić z narastającym problemem, który trapi wielu rolników? Czy przewiduje jakieś działania legislacyjne w zakresie zmian dotyczących uzyskiwania odszkodowania za szkody wyrządzone przez bobry?
2. Czy ministerstwo podejmie działania zmierzające do zmniejszenia populacji bobrów, m.in. usunięcia bobra z listy gatunków objętych ochroną lub uproszczenia procedur redukcji jego populacji? Na przykład bobry, pozostając pod kontrolowaną ochroną, mogłyby być odławiane bądź odstrzeliwane pod nadzorem określonych służb.
Z poważaniem
Poseł Krzysztof Borkowski
Siedlce, dnia 8 maja 2012 r.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 1024
w sprawie szkód wyrządzonych przez bobry i związanych z nimi odszkodowań na terenie pow. siedleckiego i węgrowskiego
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na zapytanie posła Krzysztofa Borkowskiego w sprawie szkód wyrządzonych przez bobry i związanych z nimi odszkodowań na terenie powiatu siedleckiego i węgrowskiego, przekazaną przez p. Marka Kuchcińskiego, wicemarszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, pismem z dnia 14 maja 2012 r., znak: SPS-024-1024/12, poniżej przedstawiam następujące wyjaśnienia.
1. Czy ministerstwo zamierza coś zrobić z narastającym problemem, który trapi wielu rolników? Czy przewiduje jakieś działania legislacyjne w zakresie zmian dotyczących uzyskiwanie odszkodowania za szkody wyrządzone przez bobry?
Kwestie wypłaty odszkodowań za szkody wyrządzone przez bobry reguluje art. 126 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2009 Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.), zgodnie z którym Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez bobry w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.
Resort środowiska podjął działania w kierunku usprawnienia systemu wypłaty odszkodowań poprzez przygotowanie projektu rozporządzenia ministra środowiska w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objętych ochroną gatunkową. Projekt ten jest obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych. Rozporządzenie ma na celu ustalenie jednolitego dla całego kraju sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz zwiększenie przejrzystości zasad tej procedury.
2. Czy ministerstwo podejmie działania zmierzające do zmniejszenia populacji bobrów, m.in. usunięcia bobra z listy gatunków objętych ochroną, lub uproszczenie procedur redukcji jego populacji, np. bobry, pozostając pod kontrolowaną ochroną, mogłyby być odławiane bądź odstrzeliwane pod nadzorem określonych służb?
Aktualnie procedowany projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy Prawo łowieckie wprowadza możliwość wydania przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska zezwolenia na czynności podlegające zakazom (płoszenie, chwytanie, zabijanie, niszczenie tam i żeremi) w stosunku do bobra europejskiego, na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia. Regionalny dyrektor ochrony środowiska w przedmiotowym zarządzeniu będzie określał warunki wykonywania ww. czynności, w tym termin i obszar, którego dotyczy zarządzenie oraz konieczność składania sprawozdań z przeprowadzonych działań w ramach realizacji zarządzenia. Umożliwi to kontrolę liczebności bobra europejskiego i właściwe zarządzanie tym gatunkiem mające na celu ograniczenie szkód przy zachowaniu populacji tego gatunku we właściwym stanie ochrony. Zaletą tego rozwiązania jest plastyczne dostosowanie czynności do potrzeb występujących w danym miejscu i nie obciążanie zainteresowanego podmiotu nadmierną procedurą administracyjną - podmiot wykonujący działania podlegające zakazom będzie musiał jedynie przesłać sprawozdanie z ich wykonania, np. ile sztuk bobra odstrzelono.
Jednocześnie analizowana jest możliwość wprowadzenia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w nowej perspektywie finansowej programów rolno-środowiskowych ukierunkowanych na ochronę bobra. Rolnik, który dołączyłby do programu, dostawałby wsparcie za działania na rzecz tego gatunku i w przypadku zalania powierzchni przez bobra nie byłby wyłączony ze wsparcia z tytułu dopłat bezpośrednich.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Janusz Zaleski
Warszawa, dnia 4 czerwca 2012 r.